|| पालखी ज्या गावावरून पंढरपूरला जाते. || त्या गावांची नावे सुद्धा अत्यंत अर्थपूर्ण आहेत

सुधीर पंचगल्ले/मुरुम 

१ } आळंदी 🔸:------------ 

|| पालखी आळंदीतून निघते आळंदी म्हणजे 

|| 'आत्मानंद' पालखीचा प्रारंभ आत्मानंदातून होतो. 

२ ) पुणे 🔹:------------ 

|| पालखी पुण्यात येते. पालखीबरोबर निघालो की 

|| जन्मजन्मांतरीची पापे नष्ट होऊन 'पुण्य' प्राप्त होते. 

|| { भवानी पेठ, बुरडाच्या पुलाकडील पालखी विठोबा 

|| मंदिर, पुणे या ठिकाणी पालखीचा दोन दिवस मुक्काम 

|| असतो. }

३ } दिवेघाट 🔸:------------ 

|| नंतर पालखी 'संवत्सर ग्राम उर्फ सासवड' या क्षेत्राकडे 

|| निघते. सासवडला जाताना दिवेघाटातून म्हणजे यम, 

|| नियम, आसन, प्राणायाम, प्रत्याहार, धारणा, ध्यान व 

|| समाधी या अष्टांगयोगाच्या आचार 'दिव्यातून' जावे लागते. 

४ } सासवड 🔹:------------ 

|| वड म्हणजे 'सप्तचक्र' मूलाधार, स्वाधिष्ठान, मणिपूर, 

|| अनाहत, विशुद्ध, आज्ञा व शून्यचक्र या सप्तचक्रांची 

|| जागृती ही जीवनाची गरज आहे व ती जागृती 

|| प्राणायामाने होते. प्राणायाम म्हणजे श्वासावर नियंत्रण, 

|| श्वासावर ताबा म्हणजे 'सासवडचा' मुक्काम व परमार्थाचा 

|| मार्ग सोपान होऊन 'सोपानदेवांच्या' समाधीचे दर्शन घ्यावे.

५ } जेजुरी 🔸:------------ 

|| नंतर पालखी जेजुरीला येते. 'ज = जितेंद्र, जोरी = जास्त 

|| त्रास न घेणे' म्हणजेच जो जास्त त्रास न घेता इंद्रियांना 

|| जिंकतो तो आनंदी होतो. 

६ } वाल्ह्या 🔹:------------ 

|| भर दुपारी वाल्ह्यात येते. येथे दुपारचा मुक्काम असतो. 

|| भर तारुण्यात माणसाने 'वाल्हे = कोमल, प्रेमळ, 

|| जिव्हाळासंपन्न' झाले पाहिजे. { 'वाल्ह्यात वाल्मिकी 

|| ऋषींच्या समाधीचे दर्शन होते' }

७ } लोणंद 🔸:------------ 

|| त्यानंतर पालखी  लोणंदला मुक्कामाला येते. 

|| 'लो = देणे, आनंद = परमसुख' श्रीविठ्ठल भक्तीसाठी 

|| घरदार सोडून आलेला वारकरी भक्तिरसाने परमानंदी 

|| होतो व तो आनंद इतरांना देतो. 

८ } तरडगाव 🔹:------------ 

|| जर तू ब्रम्हानंदाचा आनंद घेतला नाहीस तर तुला 

|| जीवनात रडावे लागेल या सिध्दांताचे चिंतन करण्यासाठी 

|| पालखी 'तर + रड = तरडगावला' येते. 

९ } फलटण 🔸:------------ 

|| ब्रम्हसत्यं जगन्मिथ्या | म्हणजे ब्रम्ह हे पूर्ण सत्य आहे. 

|| बाकी सारे जग फोलपटासारखे मिथ्या म्हणजे टाकाऊ 

|| आहे. हा अनुभव वारकऱ्यांना फलटणला आल्यावर येतो. 

|| हे जीवनाचे सत्य समजल्यावर

१० } बरड 🔹:------------ 

|| संसारातील सुखदुःखादि द्वद्वापासून मुक्त होतो. 

|| त्याचे जीवनरुपी क्षेत्र वासनेचे तृणांकूर न फुटणारे 'बरड' 

|| जमिनीसारखे होते. 

११ } नातेपुते 🔸:------------ 

|| नातेपुते या गावी इतर नात्याचा मोहातून मुक्त होऊन 

|| तो फक्त 'श्रीविठ्ठलाचा' होतो. 

१२) माळशिरस 🔹:------------ 

|| माळ = साखळी + शिरस = ज्ञान = माळशिरस 

|| पायी चालल्याने 'शारीरिक' मुखाने नामस्मरण केल्याने 

|| 'वाचिक' विठ्ठलध्यासाने मानसिक तपाबरोबर कीर्तन - 

|| प्रवचनाच्या 'श्रवणाने' ज्ञानाची साखळी त्याला विठ्ठलरूप 

|| करते. 

१३ } वेळापूर 🔸:------------ 

|| त्यानंतर त्यांचा मुक्काम वेळापूरात होतो. क्षणभर सुद्धा 

|| वेळ वाया न घालविता विठ्ठलभजन केले पाहिजे हे ज्ञान 

|| होते. 

१४ } वाखरी 🔹:------------ 

|| वाखरीच्या मुक्कामी त्याची वाणी 

|| 'प्रासादिक व वाचासिद्ध' होऊन.

१५ } नंतर तो पंढरपूर जाऊन 'पांडुरंगमय' होतो.

  🙏 पांडुरंग...... पांडुरंग...... माऊली विठ्ठल 🙏

            

          संकलन

प्रा.डाँ.सुधीर पंचगल्ले

श्री. माधवराव पाटील महाविद्यालय,मुरुम ता.उमरगा

|| मंगळवार :--- { १७ / ०६ / २०२५ } !....